Trong các thủ tục cưới hỏi của người Việt, lễ ăn hỏi là một trong những phần quan trọng nhất. Việc chuẩn bị lễ vật nhà trai đưa tới nhà gái được quan tâm đặc biệt. 6 mâm quả đám hỏi này được xem như lời hứa hẹn của nhà trai khi xin rước cô gái về làm dâu.
Theo truyền thống từ xưa tới nay, lễ vật sẽ được đựng trong các mâm sơn son thiếp vàng, gọi là tráp. Số tráp tùy từng vùng, riêng ở miền Nam thường là 6 mâm quả đám hỏi (số 6 tượng trưng cho tài lộc). Tùy thuộc điều kiện kinh tế cũng như phong tục của từng nơi mà các lễ vật trong mâm quả có thể khác nhau. Thông thường, lễ vật cho đám hỏi bao gồm:
“Miếng trầu là đầu câu chuyện” vì thế những tráp trầu cau tươi xanh không thể thiếu trong bất kì mâm quả cưới nào. Số cau là số lẻ, 105 quả, cứ mỗi quả cau lại cần 2 lá trầu, vị chi 210 lá. Con số lẻ 105 mang ý nghĩa sinh sôi nảy nở, trăm năm hạnh phúc.
Mâm trầu cau là lễ vật không thể thiếu trong bất kì đám hỏi nào
Lễ vật ăn hỏi này thể hiện sự tôn kính của bậc con cháu đối với các vị gia tiên. Đây xem như lời mời tổ tiên chứng giám và chúc phúc cho cặp đôi. Hương vị cay nồng của rượu ngụ ý cuộc sống hôn của đôi trẻ sẽ có nhiều khoảnh khắc ấm áp và nồng nàn bên nhau. Đặc biệt, tại miền Nam, trong tráp lễ phải có cặp nến khắc long phụng nhà trai chuẩn bị để thắp trên bàn thờ tổ tiên nhà gái.
Cặp nến long phụng để làm lễ lên đèn trong đám hỏi miền Nam
Một mâm không thể thiếu trong 6 mâm quả đám hỏi khác chính là mâm bánh Su Sê (bánh cốm, bánh phu thê). Ở miền Nam ông bà còn gọi là cặp bánh âm dương, là biểu tượng cho sự hòa hợp của đất trời. Âm dương đồng thuận thể hiện sự gắn kết bền chặt trong đời sống vợ chồng. Bánh Su Sê ở miền Nam có sự khác biệt nhỏ với miền Bắc. Bánh được nắn sao cho vuông vức rồi gói lại bằng lá dứa.
Cặp bánh âm dương thể hiện sự hòa hợp của đôi vợ chồng trẻ
Xôi gấc là món ăn truyền thống của người Việt. Món xôi thể hiện sự ấm no đủ đầy, màu đỏ là lời chúc cho đôi lứa luôn sắt son bền chặt. Tùy theo lựa chọn của hai gia đình mà mâm xôi gấc có thể có thêm gà luộc hoặc chỉ có xôi và sẽ có thêm tráp heo quay riêng.
Xôi gấc truyền thống tượng trưng cho lòng sắt son vợ chồng
Hoa quả cũng là 1 trong 6 mâm quả đám hỏi phổ biến. Ở miền Nam, mâm hoa quả thường có táo, nho, mãng cầu, đu đủ, xoài,… Mâm lễ tượng trưng cho mong muốn cuộc sống hôn nhân ngọt ngào, “cầu đủ xài”. Bạn nên tránh lựa chọn những loại quả với cái tên không may mắn như chuối, cam, lê, bom, lựu,… và những loại trái có vị đắng, chát.
Mâm hoa quả gồm có xoài, nho, táo, thanh long, mãng cầu
Người miền Nam quan niệm bên cạnh vị ngọt ngào của trái cây thì cần thêm vị mặn của thịt. Nếu mâm xôi gấc không kèm gà luộc thì thường nhà trai sẽ đi lễ heo sữa quay.
Heo sữa quay thêm chút “mặn mòi” cho cảm tình đôi lứa
Ngoài 6 mâm quả đám hỏi trên, ở miền Nam, những nhà có điều kiện còn tặng cô dâu tráp quần áo. Kiểu mâm tráp này không xuất hiện ở miền Bắc nhưng khá phổ biến trong Nam. Cô dâu mặc áo dài, được mẹ chồng đeo bông tai trước khi ra mắt hai họ. Sính lễ này thể hiện sự quan tâm và chăm sóc của mẹ chồng đối với con dâu tương lai.
Mẹ chồng tự tay đeo bông tai cho con dâu, thể hiện sự trân trọng của nhà trai với cô dâu mới
Trước ngày ăn hỏi, nhà trai và nhà gái nên bàn bạc kỹ lưỡng. Gia đình nhà gái nên nói rõ các loại lễ vật trong 6 mâm quả đám hỏi mà nhà trai cần chuẩn bị để lễ dạm hỏi diễn ra hoàn hảo.