Lễ ăn hỏi là phần nghi thức quan trọng nhất trong nghi lễ cưới hỏi của người Việt. Đây là nghi lễ quan trọng nhất bởi đó là lời thông báo chính thức việc hứa hôn cho hai con giữa hai gia đình nhà trai và nhà gái. Lễ ăn hỏi cũng được tổ chức chu đáo với sự góp mặt của đông đảo họ hàng và bạn bè của hai bên gia đình.
Lễ ăn hỏi là dịp thông báo chính thức về việc cưới hỏi của hai bên gia đình.
Ăn hỏi là dịp thể hiện sự chu đáo của nhà trai với nhà gái. Mâm đựng lễ vật (hay còn gọi là tráp) là phần không thể thiếu trong mỗi lễ ăn hỏi. Tráp ăn hỏi hai miền khác nhau về số lượng mâm và lễ nhưng có chung ý nghĩa chúc phúc trường tồn cho đôi lứa.
Nhìn vào số lượng mâm quả và các vật lễ trên mâm quả cưới, người ta có thể đoán được sự chu đáo, sự giàu có, sung túc của nhà trai. Đồng thời cũng thể hiện sự "cao giá" của nhà gái, vì thế lễ ăn hỏi thường được chuẩn bị rất chu đáo và kỹ càng.
Để biết được số lượng mâm quả trong lễ ăn hỏi, nhà trai và nhà gái sẽ bàn bạc kỹ lưỡng trong lễ dạm ngõ. Theo cách gọi của ông bà ta xưa, nhà gái sẽ đưa ra lời “thách cưới”, bao nhiêu mâm quả (hay còn gọi là tráp), những loại lễ vật gì và lễ dẫn cưới (tiền mặt) là mấy lễ, mỗi lễ là bao nhiêu.
Lễ ăn hỏi là nghi lễ vô cùng quan trọng trong đám cưới.
Tuy nhiên hiện nay lệ thách cưới không còn nữa, các gia đình đều tùy theo điều kiện kinh tế của nhau để đưa ra số lượng tráp trung bình phù hợp với mặt bằng chung của vùng miền. Ngoài tráp còn có một phong bì tiền nhà trái đưa cho nhà gái được gọi là "lễ đen".
Lễ đen (lễ dẫn cưới) thể hiện lòng kính trọng của nhà trai đối với công ơn dưỡng dục của cha mẹ cô dâu vì người xưa quan niệm rằng nhà trai sau lễ cưới được thêm người, còn nhà gái thì ngược lại. Mặt khác lễ vật cũng biểu thị sự quý mến, yêu thương của nhà trai dành cho cô con dâu tương lai.
Lễ đen thường được đựng trong 3 bao lì xì đỏ do mẹ chú rể đưa cho mẹ cô dâu. Số tiền trong "lễ đen" cũng phù thuộc kinh tế của gia đình nhà trai, trung bình từ 1.000.000 - 10.000.000 đồng/phong bì.
Lễ đen được mẹ chú rể trao cho mẹ cô dâu, thể hiện sự trân trọng của nhà trai dành cho nhà gái.
Mâm lễ (tráp) trong lễ ăn hỏi thường có số lượng khác nhau theo phong tục của hai miền. Miền Bắc quan niệm số lẻ là đẹp nên thường chọn 5,7,9,11 tráp còn ngược lại miền Nam ưa chuộng số chẵn nên thường chọn 6,8,10 tráp.
- Miền Bắc lựa chọn số mâm quả lẻ nhưng số lễ trên mâm quả thì nhất thiết phải là số chẵn, luôn đi theo cặp, chẳng hạn như cau thì phải 100 quả, bánh cốm 100 chiếc, mứt sen trần 100 hộp...
Người xưa quan niệm số lẻ tượng trưng cho sự phát triển, còn số chẵn tượng trưng cho việc có cặp có đôi. Vì thế, số lượng mâm quả và lễ vật luôn đi theo số lẻ và số chẵn với ý niệm cầu chúc và mong muốn cho cặp vợ chồng trẻ luôn luôn có nhau và cùng nhau sinh con đàn cháu đống, sống đến đầu bạc răng long.
- Miền Nam chọn số chẵn mà ưa chuộng nhất là số 6 và 8 vì có ý nghĩa lộc - phát theo phiên âm từ tiếng Hán. Trong các tráp, số lượng vật phẩm lại phải là lẻ, biểu tượng cho sự sinh sôi, ngụ ý chúc phúc con cái đề huề cho đôi lứa xứng đôi.
Tráp của người miền Nam thường được đựng trọn trong mâm sơn son thếp vàng, phủ khăn đỏ kín đáo. Dù về số lượng sính lễ cũng tương đương với tráp của miền Bắc song về hình thức trong giản dị và nhẹ nhàng hơn.
Tráp ăn hỏi của miền Bắc tùy theo số lượng mà thêm bớt các loại sính lễ khác nhau:
- Tráp trầu cau
- Tráp chè
- Tráp hạt sen.
- Tráp bánh cốm/ bánh xu xê/ bánh đậu xanh
- Rượu thuốc
- Hoa quả
- Xôi gấc đậu xanh
- Lợn quay
- Bia lon
Tráp lợn quay cũng thể hiện sự sung túc trong lễ ăn hỏi.
Tráp ăn hỏi của người miền Nam cũng tương tự người miền Bắc:
- Tráp trầu cau
- Tráp bánh phu thê
- Tráp lợn quay
- Tráp tiền dẫn cưới (lễ đen)
- Rượu thuốc
- Hoa quả
- Xôi
- Chè
- Bánh gato
- Tráp sính lễ cho cô dâu. Thông thường nếu nhà trai có điều kiện kinh tế sẽ chuẩn bị một tráp đựng áo dài và đồ trang sức dành riêng cho cô dâu. Trong lễ ăn hỏi, cô dâu sẽ mặc áo dài và trang sức do nhà trai mang đến dành tặng mình. Sau đó mới ra chào hỏi quan họ hai bên và sau đó làm lễ trước bàn thờ tổ tiên.
Tráp sính lễ riêng cho cô dâu tùy theo điều kiện kinh tế tường gia đình.
Hiện nay các dịch vụ cưới hỏi trở nên nở rộ khắp cả nước cung cấp đủ các loại nhu cầu cưới hỏi dù là khó tính nhất của khách hàng. Khách hàng có thể yêu cầu bất cứ hình thức tráp lễ nào theo mong muốn cá nhân hoặc theo đặc thù gia đình đều có thể được đáp ứng
Nếu bạn ở thành phố Hồ Chí Minh, có thể liên hệ DỊCH VỤ CƯỚI HỎI LONG PHỤNG. Địa chỉ 776 Nguyễn Đình Chiểu, P1, Q3, TP. HCM. Điện thoại: 0906 606 577. Chi tiết xem tại website cuoihoilongphung.com
